خداوند در آیه 53 سوره نحل می فرماید: وَمَا بِکُم مِّن نِّعْمَةٍ فَمِنَ اللّهِ؛ و هر نعمتى که دارید پس از خداست. بنابراین، اگر زیبا و خوش بیان، خوش اندام هستیم یا مهندس و پزشک و عالم و دانشمند و ثروتمند و قدرتمند و ده ها و صدها عنوان دیگر داریم همه از سر بخشش و فضل الهی و رحمت رحمانی و رحمت رحیمی اوست؛ چرا که انسان
1. نخست آب منی و نطفه ای دور ریختی است: أَلَمْ یَکُ نُطْفَةً مِن مَنیٍّ یُمْنَی(قیامت، آیه 13) ؛
2. و سپس این خداست که صورت گری کرد و ما را به این شکل زیبا آفریده است: وَصَوَّرَکُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَکُمْ(غافر، آیه 46؛ تغابن، آیه 3؛ آل عمران، آیه 6)
3. در حالی که چیزی را نمی دانستیم به کمک ابزارهای حسی چون گوش و چشم و با قوه ادراکی چون قلب و فواد به ما آموخت و تعلیم داد تا دانش آموختیم: وَاللّهُ أَخْرَجَکُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ لاَ تَعْلَمُونَ شَیْئًا وَجَعَلَ لَکُمُ الْسَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ؛ و خدا شما را از شکم مادرانتان- در حالى که چیزى نمىدانستید- بیرون آورد، و براى شما گوش و چشمها و دلها قرار داد، باشد که سپاسگزارى کنید(نحل، آیه 78)
4. دانش های غیر حسی و علوم عقلی را به ما الهام کرد و خوب و بد را به ما نشان داد: فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا؛ سپس پلیدکارى و پرهیزگارىاش را به آن الهام کرد(شمس، آیه 8)
5. از دانش های وحیانی و علوم نقلی وحیانی و از اسرار غیب ملکوت و حقایق هستی به ما تعلیم داد و آموخت: کَمَا أَرْسَلْنَا فِیکُمْ رَسُولاً مِّنکُمْ یَتْلُو عَلَیْکُمْ آیَاتِنَا وَیُزَکِّیکُمْ وَیُعَلِّمُکُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَیُعَلِّمُکُم مَّا لَمْ تَکُونُواْ تَعْلَمُونَ؛ همان طور که در میان شما، فرستادهاى از خودتان روانه کردیم، که آیات ما را بر شما مىخواند، و شما را پاک مىگرداند، و به شما کتاب و حکمت مىآموزد، و آنچه را نمىدانستید به شما یاد مىدهد(بقره، آیه 151 و نیز 239)؛
6. به ما قدرت داد تا کارها بکنیم و اراده تا اختیار و انتخاب کنیم: وَقُلِ الْحَقُّ مِن رَّبِّکُمْ فَمَن شَاء فَلْیُؤْمِن وَمَن شَاء فَلْیَکْفُرْ؛ بگو : این سخن حق از جانب پروردگار شماست هر که بخواهد ایمان بیاوردو، هر که بخواهد کافر شود(کهف، آیه 29)؛
7. به ما امنیت و آرامش داد و ثروت و آسایش بخشید تا از نعمت های الهی در زمین بهره گیریم و از شقاوت گرسنگی، تشنگی، گرمازدگی و عریانی و مانند آن ها رها شویم(طه، آیات 117 تا 121) چنان که می فرماید: الَّذِی أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَآمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ؛ خدایی که شما را از گرسنگی اطعام کرد و از خوف در امنیت گذاشت.(قریش، آیه 4)
8. و ده ها و صدها نعمت دیگر که در آیات قرآنی بیان شده است؛
اما انسان چه کرد؟ گاه در دام تکاثر و تفاخر افتاد(حدید، آیه 20) پس هم کفر ورزید و هم کفران نعمت کرد(نحل، آیه 112) و قارونی گفت و کرد: إِنَّمَا أُوتِیتُهُ عَلَى عِلْمٍ عِندِی؛ تنها آن را به دانش خود یافتهام».(قصص، آیه 78؛ زمر، آیه 49) و در برابر خداوند می ایستد و به جای قدردانی و سپاس نعمت و بهره گیری درست از آن ها، سخن از استغنا و بی نیازی دارد(عبس، آیه 5؛ لیل، آیه 8؛ علق، آیه 7) و به استکبار برمی خیزد و به ناشایستگی خود را خدا می داند و خدایی می کند و یادش رفته که خلیفه خداست و باید به عنوان جانشین عمل و امضا و رفتار کند نه این که نام خلیفه بر خود گذارد و به جای مستخلف عنه و بر خلاف امانت الهی رفتار کند و به خودستایی بپردازد.(مومنون، آیه 64؛ فرقان، آیه 21؛ نازعات، آیه 24 و ایات بسیار دیگر)
پس نگویید درس خواندم مهندس و عالم شدم، کار کردم و پولدار و ثروتمند شدم. علم اقتصاد و علم سیاست می دانستم و مدیر و مدبر شدم؛ تلاش کردم نویسنده شدم و چه کردم و چه کردم و چه شدم و چه شدم... چرا که همه داشته های شما از فضل و رحمت الهی است. نکند گول بخورید و گمان کنید شما از فتنه و آزمون الهی به داشته هایتان مستثنا هستید.(عنکبوت، آیه 2؛ حدید، آیه 20 و ایات دیگر)